throw open

* * *

1. lit. (= rozchylać) (oczy, usta) open; (drzwi, okna) (throw) open.

2. techn. pull apart, open out; rozwierać zęby piły set a saw.

3. lit. (= rozpościerać) spread; ( palce) splay; ( ramiona) spread, open.

- drzwi do kuchni/stajni a kitchen/stable door

- dwoje/troje drzwi two/three doors

- drzwi wejściowe/kuchenne a front/kitchen door

- drzwi balkonowe French window(s) GB

- drzwi od szafy/serwantki a cupboard door

- pukać do drzwi to knock at a. on the door

- otworzyć/zamknąć drzwi to open/close a. shut the door

- otworzyć komuś drzwi (wpuścić) to open the door to sb, to answer the door; (przepuścić) to open the door for sb

- mieszkać z kimś drzwi w drzwi to live next door to sb

- zamknąć a. zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem to shut a. slam the door in sb’s face

- zamknąć przed kimś drzwi to shut the door on sb także przen.

- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out, to turn sb out

- za drzwi! get out!

- nie wiedział, co znajduje się za drzwiami he didn’t know what there was behind the door

- drzwi uchyliły/otworzyły/zatrzasnęły się the door opened slightly/opened/slammed shut

- trzasnąć drzwiami to slam the door

- „nie trzaskać drzwiami” ‘don’t slam the door’

- przy drzwiach otwartych [rozprawa] in open court

- przy drzwiach zamkniętych a. za zamkniętymi drzwiami behind closed doors, in camera

- stanąć/pojawić się w drzwiach to stand/appear in the doorway

- stać w drzwiach to stand in the doorway

- przepuścić kogoś w drzwiach to let sb in/out

- minęłam się z nim w drzwiach I was going out just as he was coming in/he was going out as I was coming in

- ta rola otworzyła przed nim drzwi do kariery that role was a springboard to a career a. opened the doors to a career for him

- □ drzwi dwuskrzydłowe a. podwójne double door(s)

- drzwi jednoskrzydłowe single door

- drzwi obrotowe revolving door

- drzwi harmonijkowe folding door

- drzwi rozsuwane sliding door

- drzwi wahadłowe swing door, swinging door US

■ chodzić od drzwi do drzwi to go from door to door

- cisnąć się a. włazić drzwiami i oknami pot. to flock

- dostać się a. wejść kuchennymi drzwiami to get in by the back door

- dostać się a. wejść tylnymi drzwiami to sneak in by a. through the back door

- drzwi się nie zamykają it’s all go GB

- pokazać a. wskazać komuś drzwi to show sb the door

- nie kładź palca między drzwi don’t stick your neck out

- te drzwi stoją przed tobą/nimi otworem you/they are always welcome

* * *

* * *

Gen. -i door; drzwi wejściowe front door, main door; drzwi kuchenne back door, kitchen door; drzwi na taras terrace door, French windows; drzwi otwarte na oścież wide-open door; pukać do drzwi knock at the door; dobijać się do drzwi bang at the door, pound on the door; zamknąć drzwi close the door; podsłuchiwać pod drzwiami eavesdrop at a door; stanąć w drzwiach stand in the doorway l. on the threshold; wyrzucić kogoś za drzwi throw sb out; wskazać l. pokazać komuś drzwi show sb the door; dom, w którym drzwi się nie zamykają open house; zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem dosł. slam the door in sb's face; przen. turn sb from one's door; drzwi stoją przed kimś otworem door is open to sb; pchać się drzwiami i oknami crowd; wyważać otwarte drzwi state l. prove the obvious; za zamkniętymi drzwiami behind closed doors; rozprawa przy drzwiach zamkniętych in camera trial; obrady przy drzwiach otwartych open session; polityka otwartych drzwi open door policy; chodzić od drzwi do drzwi go door-to-door, beg; za drzwi! out!; nie kładź palca między drzwi it's none of your business; don't interfere in someone else's business; drzwi jednoskrzydłowe single door; drzwi dwuskrzydłowe double doors; drzwi obrotowe revolving door; drzwi rozsuwane sliding door; drzwi wahadłowe swing door; dwoje/troje drzwi two/three doors.

* * *

1. (= suwerenny) free.

2. (= niepodporządkowany komuś) free, independent; wolny przekład teor.lit. free translation; wolny rynek ekon. free l. open market; wolny słuchacz auditing student; wolny wybór free choice; wolna wola free will; wolny zawód freelance profession; wolne wnioski ( na zebraniu) any other business; rzut wolny sport free throw l. kick; wiersz wolny teor.lit. free verse; wstęp wolny admission free; wolny jak ptak free as a bird; wolne żarty! you must be joking l. kidding!; odpowiadać z wolnej stopy prawn. be released pending trial; (w prawie anglosaskim, za kaucją) appear on bail; ( bez kaucji) be released on one's own recognizance.

3. (= uwolniony od czegoś) free, exempt; droga wolna od zasp road free of snowdrifts; nie jestem wolny od wad I also have to confess to my faults.

4. (= niezajęty) free, spare; czas wolny spare time, free time; dzień wolny od pracy a day off; dać komuś wolną rękę give sb a free hand; jesteś wolny? are you free?

5. (= do zajęcia, wykorzystania) free; (etat, pokój) vacant; (przejazd, droga) clear; ( taksówka) off duty; wolna droga! do as you please!, do whatever you want!; zostawić komuś wolne pole do popisu give sb a free hand.

6. (= niezwiązany z kimś) single; wolna miłość free love; kobieta/mężczyzna stanu wolnego single l. unmarried woman/man.

7. (= powolny) slow; z wolna slowly; gotować na wolnym ogniu cook on a slow fire.

8. chem. free; wolny rodnik free radical.

9. ( o ubraniu) (= luźny) loose.

1. (= człowiek decydujący o sobie) free l. independent person.

2. sport (np. w koszykówce) free throw; (np. w piłce nożnej) free kick; strzelić bramkę z wolnego score a goal after a free kick.

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

* * *

- rozwalać się

* * *

rozwalić pf.

1. pot. (= niszczyć) smash (up), shatter, break; (ścianę, dom) pull down, raze; (system, małżeństwo) smash, destroy, ruin; (zwł. samochód) total, wreck; rozwaliło mnie to pot. it swept me off my feet, it was smashing.

2. pot. (palec, kolano) (= skaleczyć) cut; rozwalić komuś głowę crack sb's head open; rozwalić komuś nos set sb's nose bleeding.

3. pot. (= rozrzucać niedbale) strew, scatter, throw about.

4. pot. (= zabić strzałem) gun (down), blast, pop, hit.

rozwalić się pf.

1. pot. (= rozlatywać się) break down, get shattered, break into pieces, fall apart.

2. pot. (= rozbijać samochód w wypadku) crash; rozwalił się samochodem o drzewo he crashed his car into a tree.

3. pot. (= rozsiadać się) loll ( na czymś on sth); lounge, sprawl ( na czymś in l. on sth).

- mam okna od podwórza my windows look out onto the courtyard

- wychylić się przez okno to lean out of a window

- wyglądać przez okno to look through a. out of the window

- otworzyć/zamknąć okno to open/to shut a window

- podejść do okna to go to a window

- stać w oknie to stand at a window

- siedzieć przy oknie to sit at a. by the window

- wyrzucić coś przez a. za okno to throw sth out of a window

- wyskoczyć oknem a. przez okno to jump out of a window

- ktoś stłukł okno w domu sasiadów someone broke the window in the neighbours’ house

- myć okna to clean windows

- okno dialogowe/komunikatu a dialog/message box

- otworzył okno pomocy he opened the help window

- zamknąć okno komunikatu to close the message box

□ okno balkonowe French window

- okno dachowe roof light

- okno podwójne a. dubeltowe double window

- okno szwedzkie a. zespolone Swedish window

- okno tektoniczne Geol. tectonic window

- okno weneckie Venetian window

- okno wykuszowe bay window

- okno wystawowe shop window

- ślepe okno blind window

■ okno na świat przen. a window on the world

- cisnąć się a. pchać się a. włazić drzwiami i oknami to crowd in

- wyrzucać pieniądze za okno to throw money down the drain

- spracowane ręce work-roughened a. work-worn hands

- spocone/lepkie (od potu) ręce sweaty/sticky hands

- ręce splamione krwią blood-stained hands

- mieć coś w ręku to have sth in one’s hand

- chwycić kogoś za rękę to take sb’s hand

- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand

- trzymać kogoś za rękę to hold sb by the hand

- uścisnąć czyjąś rękę to shake sb’s hand

- pocałować kogoś w rękę to kiss sb’s hand

- chodzić/stawać na rękach to walk/stand on one’s hands

- klaskać w ręce to clap one’s hands

- oprzeć a. wesprzeć głowę na rękach to prop one’s head on one’s hands

- siedział z brodą opartą na ręce he sat with his chin propped on his hand

- podłożyć sobie ręce pod głowę to clasp one’s hands behind one’s head

- podnieść rękę do góry to put up one’s hand (to answer the question)

- posłać komuś ręką całusa to blow a kiss to sb

- przekładać coś z ręki do ręki to shift sth from one hand to the other

- skaleczyć sobie rękę a. skaleczyć się w rękę to cut one’s hand

- skinąć na kogoś ręką to beckon sb

- walić ręką w stół to bang the table with one’s fist

- wsunąć ręce do kieszeni a. w kieszenie to slide one’s hands into one’s pockets

- wyciągnąć a. wyjąć ręce z kieszeni to take one’s hands out of one’s pockets

- wytrzeć ręce (czymś a. w coś a. o coś) to wipe one’s hands (with sth a. on sth)

- załamywać ręce to wring one’s hands

- zwinąć a. zacisnąć ręce w pięści to clench one’s fists

- zakryć usta rękami to cup one’s hands around one’s mouth

- złożyć ręce do modlitwy to fold one’s hands in prayer

- doręczyć a. oddać coś komuś do rąk własnych to deliver sth to sb personally a. in person

- wróżyć komuś z ręki to read sb’s palm

- nałożenie rąk laying on of hands, imposition of hands

- machać rękami to wave one’s arms (about)

- wywijać rękami to flail one’s arms

- podnieść a. unieść ręce do góry a. w górę to lift one’s arms

- wykręcić komuś rękę to twist sb’s arm

- rozkrzyżować ręce to spread out one’s arms

- spleść a. skrzyżować ręce na piersiach to cross one’s arms over one’s chest a. in front of one’s chest

- rozkładać bezradnie ręce to spread one’s arms helplessly

- wziąć płaszcz na rękę to fling one’s coat over one’s arm

- zarzucić komuś ręce na szyję to throw one’s arms around sb’s neck

- wziąć kogoś pod rękę to link one’s arm through sb’s

- brak rąk do pracy lack of manpower a. staff

- na rękę pot. (gotówką) in cash; (netto) clear

- naprawić coś od ręki to fix a. repair sth on the spot

- załatwił sprawę od ręki he settled the matter on the spot

■ ciężka a. twarda a. silna a. żelazna ręka iron fist

- rządy silnej ręki strong-arm government

- rządzić krajem ciężką a. twardą a. żelazną ręką to rule the country with a heavy hand, to rule the country with a rod of iron

- gołymi rękami with one’s bare hands

- złapał pstrąga gołymi rękami he caught a trout with his bare hands

- zamordowałby ją gołymi rękami he could’ve killed her with his bare hands

- na własną rękę on one’s own initiative a. account, off one’s own bat

- poszedł tam na własną rękę he went there on his own initiative

- wiadomości z pierwszej ręki first-hand information, information straight from the horse’s mouth

- towar/wiadomości z drugiej/trzeciej ręki second-hand/third-hand goods/news

- kupić coś z drugiej ręki to buy sth second-hand

- z pocałowaniem ręki pot. readily, willingly, eagerly

- przyjął mój stary płaszcz z pocałowaniem ręki he was only too glad to take my old coat

- z ręką na sercu frankly, to be frank, to tell the truth

- ręka sprawiedliwości the long arm of the law

- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist sth with might and main

- być komuś na rękę to suit sb

- ich wizyta była jej nie na rękę their visit came at an awkward time for her

- było to na rękę niektórym politykom it suited certain politicians

- być pod ręką to be within reach

- być w dobrych rękach to be in good hands

- zostawiam cię w dobrych rękach I am leaving you in good hands

- być czyjąś prawą ręką to be sb’s right hand

- być w czyichś rękach to be in sb’s hands

- wszystko jest w ich rękach everything is in their hands

- ich los jest w naszych rękach their fate lies in our hands

- być/stawać się narzędziem w czyichś rękach to be/become a tool in the hands of sb

- dać a. zostawić komuś wolną rękę to give sb carte blanche; to give sb a free hand (co do czegoś in sth)

- dać sobie rękę uciąć za kogoś/coś to stand by sb/sth through thick and thin

- dałbym sobie rękę uciąć, że to jego widziałem w kinie I’d swear blind it was him I saw at the cinema

- rozdawać coś hojną ręką to give sth out unstintingly a. lavishly

- grać na cztery ręce to play (piano) duets

- walczyć gołymi rękami to fight bare-fisted

- iść z kimś ręka w rękę to go hand in hand with sb, to play ball with sb

- przychodzić/wracać/odchodzić z gołymi a. pustymi a. próżnymi rękami to come/return/walk away empty-handed

- przepraszam, że przychodzę z gołymi rękami so sorry I’m coming up empty-handed

- przychodzić/wracać/odchodzić z pełnymi rękami to come/return/leave with one’s hands full, to not come/return/leave empty-handed

- pójść komuś na rękę to accommodate sb, to meet sb half-way

- jeść komuś z ręki to eat out of sb’s hand

- będzie ci jadł z ręki you’ll have him in the palm of your hand

- mieć długie ręce (kraść) to have light a. sticky a. itchy fingers; (umieć zaszkodzić) to be able to pull strings

- mieć dobrą rękę do roślin to have green fingers

- mieć dwie lewe ręce to be all (fingers and) thumbs

- mieć dziurawe a. maślane a. gliniane ręce to be all (fingers and) thumbs, to be ham-fisted; to be cack-handed GB pot.

- mieć fach w ręku a. mieć w ręku kawałek chleba to have a trade to fall back on

- mieć lekką rękę do robienia czegoś to be clever at doing sth

- mieć lekką rękę do wydawania pieniędzy to be open-handed, to be reckless in spending money

- mieć mocną rękę (energicznie kierować) to have a firm hand; (postępować bezwzględnie) to act firmly

- mieć złote ręce to be handy (with one’s fingers)

- mieć pełne ręce roboty to have one’s hands full

- mieć szczęśliwą rękę do czegoś a. w czymś to be lucky at sth, to be successful at sth

- mieć rozwiązane ręce to have a free hand

- mieć związane a. skrępowane ręce to have one’s hands tied

- mam związane ręce my hands are tied

- mieć wszystkie atuty w ręku to hold all the aces

- nawinąć się komuś pod rękę pot. to come sb’s way

- nie mieć o co rąk zaczepić pot. to be jobless

- nie móc ruszyć (ani) ręką, ani nogą pot. to be dead on one’s feet pot., to be worn to a frazzle pot.

- nosić kogoś na rękach to think the world of sb, to dote on sb

- oddać a. ofiarować komuś rękę to give sb one’s hand in marriage

- prosić/ubiegać się/starać się o czyjąś rękę to ask sb’s hand in marriage, to seek sb’s hand

- odmówić komuś ręki a. odtrącić czyjąś rękę to refuse to marry sb

- odmówiła mu ręki he had been refused her hand

- opuścić ręce to give in

- nie opuszczaj rąk never say die

- zginąć z czyjejś ręki a. z czyichś rąk to die at the hands of sb

- patrzeć komuś na ręce to keep an eye on sb

- podać komuś a. wyciągnąć do kogoś rękę to offer a. to extend a. to lend a helping hand to sb

- możemy sobie podać ręce we are in the same boat; welcome to the club

- podnieść rękę na kogoś to raise one’s hand to hit sb, to lift a hand to hit sb

- przechodzić przez czyjeś ręce to go a. pass through sb’s hands

- przechodzić a. wędrować z rąk do rąk (zmieniać właścicieli) to change hands; (być podawanym) to be passed a. handed round

- przemawiać do czyjejś ręki to give sb a backhander

- przyjąć kogoś/coś z otwartymi rękami to welcome sb/sth with open arms

- przykładać rękę do czegoś to have a hand in sth

- robić coś lekką ręką (bez wysiłku) to take sth in one’s stride; (bez zastanowienia) to do sth recklessly, to do sth light-heartedly

- siedzieć/czekać z założonymi rękami to stand idly

- składać coś w czyjeś ręce to place sth in sb’s able hands

- trzymać rękę na pulsie (czegoś) to have one’s finger on the pulse (of sth)

- umywać ręce to wash one’s hands

- urabiać sobie ręce po łokcie to work one’s fingers to the bone

- wpaść w niepowołane ręce to fall into the wrong hands

- wyciągnąć rękę do zgody to hold out the olive branch, to make an offer of reconciliation

- wyjść z czegoś obronną ręką to come away (completely) unscathed from sth

- z najgorszych tarapatów wychodził obronną ręką he would emerge from the worst predicaments unscathed

- wytrącić komuś broń z ręki to cut the ground from under sb’s feet

- wziąć sprawę w swoje a. we własne ręce to take a matter into one’s own hands

- zacierać ręce to rub one’s hands (with satisfaction)

- złapać kogoś za rękę to catch sb red-handed a. in the act

- żyć z pracy własnych rąk to earn a living

- ręka rękę myje (noga nogę wspiera) you scratch my back and I’ll scratch yours

- ręce (mi) opadają (na myśl o…) my heart fails (at the thought of…)

- ręka mnie/ją świerzbi my/her hand is itching

- ręka mnie świerzbi, żeby im wygarbować skórę my hand is itching to give them a good hiding

- jak a. jakby ręką odjął as if by magic

- migrena mi przeszła, jakby ręką odjął my migraine disappeared a. vanished as if by magic

- w twoje/wasze/pana ręce! przest. here’s to you!

- ręce przy sobie! (keep your) hands off!

- ręce przy sobie, bo będę strzelał! hands off or I’ll shoot you!

- niech ręka boska broni! God forbid!

- ręka, noga, mózg na ścianie! żart. (jako groźba) watch out or there’ll be murder! a. or I’ll blow your brains out a. or I’ll give you the works

- wojskowa/rodzinna tajemnica a military/family secret

- pilnie strzeżona/dobrze skrywana tajemnica a closely guarded/well-kept secret

- powiedzieć coś komuś w tajemnicy to tell sb sth in confidence

- odkryć czyjąś tajemnicę to guess sb’s secret

- powierzyć a. wyznać komuś tajemnicę to let sb in on a secret

- spotykać się/naradzać się w tajemnicy to meet/confer in secret

- utrzymywać coś w tajemnicy to keep sth (a) secret

- zdradzić tajemnicę to betray a. reveal a. divulge a secret

- dzieci nie potrafią dotrzymać tajemnicy children can’t keep secrets

- nie zdradzę a. ujawnię twojej tajemnicy your secret is safe with me

- historia/jej przeszłość skrywa wiele tajemnic history/her past is riddled with many (deep dark) secrets

- nasza tajemnica się wydała our secret was uncovered

- nie mamy przed sobą tajemnic we have no secrets from each other

- tajemnica dziennikarska confidentiality of journalistic sources, journalistic confidentiality

- tajemnica korespondencji the secrecy a. confidentiality of correspondence

- otoczyć coś tajemnicą to throw a veil of secrecy over sth

- działania/pertraktacje otoczone tajemnicą actions/dealings shrouded a. cloaked in secrecy

- jestem przysięgą zobowiązany do zachowania tajemnicy I’m sworn to secrecy

- tajemnice natury the mysteries of nature

- naukowcy chcą zgłębić a. rozwikłać tajemnice kosmosu scientists want to unravel a. solve the mysteries of the universe

- sposób, w jaki uciekł, pozostaje dla policji tajemnicą how he escaped remains a mystery to the police

- tajemnica powodzenia/udanego małżeństwa the secret of success/a happy marriage

- □ tajemnica lekarska Med. doctor-patient privilege

- tajemnica państwowa a. stanu Polit. state secret

- tajemnica służbowa ≈ confidential information

- tajemnica spowiedzi Relig. seal of confession

- tajemnica wiary Relig. holy mystery

- tajemnica zawodowa Prawo (obowiązująca lekarzy) doctor-patient privilege; (obowiązująca prawników) solicitor-client privilege GB, attorney-client privilege US; (obowiązująca księgowych) accountant-client privilege

■ to moja słodka tajemnica żart. that’s my little secret

- tajemnica poliszynela a. publiczna tajemnica książk. open secret

- jest publiczną tajemnicą, że on bierze łapówki it is an open secret that he accepts bribes

* * *

* * *

1. (= tłuc, rozłupywać na części) break, shatter, break up; fiz. (cząstkę, atom) split; ( skałę) spall; ( skorupkę) (zwł. o pisklętach) chip; rozbić coś w drobny mak shaffer sth to smithereens, make a matchwood of sth; rozbijać na ułamki mat. fractionize.

2. (= roztrzaskiwać, niszczyć) crush; rozbić samochód smash a car.

3. (= uszkadzać, ranić) bruise, injure, hurt, mutilate; rozbić komuś nos smash sb's nose.

4. (= dezorganizować, skłócać) disrupt, frustrate, throw into disarray; (rodzinę, zespół, nadzieje) break up; (społeczeństwo, opozycję) fragment; (= powodować rozłam) disunite, fraction; rozbijać (na frakcje) polit. factionalize, fraction.

5. (= ugniatać) crush.

6. (= włamywać się) break open; rozbić bank break the bank.

7. (= pokonać, rozgromić) defeat, beat, crush; rozbić kogoś w pył l. puch pulverize sb, crush sb.

8. (= dzielić) divide ( coś na coś sth into sth).

9. rozbijać namiot pitch a tent, set up a tent; rozbijać obóz set up camp, pitch a camp.

1. (= ulegać rozbiciu) break, get broken, be shattered; (o samochodzie, falach, dzbanku) smash; ( o samolocie) crash; rozbijać się o coś ( o kroplach deszczu) splash against l. on l. over sth.

2. (= ranić się) injure l. hurt o.s.

3. (= dzielić się) divide, break up, separate.

4. (= nie dochodzić do skutku) fall through ( o coś because of sth); be thwarted ( o coś by sth).

5. pot. (= hulać) carouse, party; rozbijać się samochodem po mieście cruise around town.

* * *

Gen.pl. wód

1. (np. do picia) water; woda bieżąca running water; woda brzozowa birch extract-based hair tonic; woda deszczowa rainwater; woda gazowana sparkling water; woda gruntowa ground water; woda kolońska eau de Cologne; woda królewska chem. aqua regia; woda kwiatowa flower-scented eau de Cologne; woda letejska Lethean water; woda mineralna mineral water; woda ognista (= mocny alkohol, zwł. whisky) firewater; woda pitna drinking water; woda przegotowana boiled water; woda przemysłowa industrial water; woda różana rosewater; woda sodowa soda water; woda toaletowa toilet water; woda źródlana spring water; miękka/średnia/twarda woda soft/medium/hard water; słodka woda fresh water; słona woda salt water; czystej wody (diament, łgarz itd.) first water; warzywa/karp z wody kulin. boiled vegetables/carp; wody płodowe anat. waters, amniotic fluid; ciężka woda chem. heavy water; woda destylowana chem. distilled water; woda utleniona hydrogen peroxide, peroxide; woda święcona rel. holy water; woda wapienna limewater; woda z kranu tap water; ujęcie wody l. wodne water intake; nastawić wodę (na herbatę itp.) put the kettle on; burza w szklance wody storm in a teacup; jak ogień i woda przen. like oil and water; (ci dwoje) są jak ogień i woda never the twain shall meet; krew nie woda ( o kimś) he/she is so hot-blooded; o chlebie i wodzie on bread and water; spływać jak woda po gęsi l. kaczce be like water off a duck's back; wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę throw l. pour cold water on sb; szło jak woda it was selling like hot cakes; nie bądź w gorącej wodzie kąpany don't be such a hothead; podobni do siebie jak dwie krople wody as like as two peas (in a pod); utopiłby mnie w łyżce wody he'd like nothing better than see me perish; nabrać wody w usta keep one's mouth shut, not breathe a word ( about sth); chyba mu woda sodowa uderzyła do głowy looks like he has a swollen head, looks like the brains he had went to his head; bać się czegoś jak diabeł święconej wody be afraid of sth like a vampire fears an olive stake; lać wodę pot. waffle; póty dzban wodę nosi, póki się ucho nie urwie the pitcher goes often to the well but it is broken at last.

2. ( akwen) water; odpoczywać nad wodą rest by the water; wody stojące stagnant waters; wody terytorialne territorial waters; wody otwarte open waters; woda gruntowa geol. ground water; woda podskórna subsurface water; woda powierzchniowa surface water; cicha woda przen. ( o osobie) the silent type; cicha woda brzegi rwie still waters run deep; zniknąć jak kamień w wodę vanish into thin air; to wszystko palcem po wodzie pisane it's all like a castle in the air; to woda na jego młyn it's grist to his mill; dziesiąta woda po kisielu a (very) distant relative; czuć się jak ryba w wodzie be in one's element; puszczać się na szerokie wody go big (time); dużo wody upłynie, zanim... it will be a long time before..., a lot of water will run under the bridge before...

3. med. water, serous liquid.

* * *

* * *

1. pot. (= wyrzucać) ( coś) chuck away; ( kogoś) bounce ( skądś from somewhere); wywalić coś do kosza l. do śmieci bin sth; wywalić gały goggle ( na kogoś at sb); wywalić język stick out one's tongue ( na kogoś at sb); wywalić kogoś na zbity pysk l. na łeb kick sb out; ( z pracy) give sb the kick; wywalić kogoś za drzwi kick sb out ( of a place); wywalić kogoś z pracy give sb the sack.

2. pot. (= wyrywać) break in, break open (a door, window); wywalić bezpiecznik (o lampie, żelazku) fuse.

pot. (= przewracać się) fall over; wywalić się jak długi come a purler l. cropper.

- trzymać coś w garści to have sth in the palm of one’s hand

- ściskać coś w garści to clutch sth

- garść ludzi a handful of people

- garść mąki a handful of flour

■ czerpać pełną garścią a. pełnymi garściami (wyzyskiwać) to make liberal use (z czegoś of sth); (brać obficie) to take liberally a. freely

- czerpać pełnymi garściami z życia to make the most of life

- dawać pełną garścią to give liberally a. open-handedly

- mieć a. trzymać kogoś w garści pot. to have sb in one’s grasp a. clutches pot.

- sypać pieniądze garściami to throw one’s money about a. around; to splash (money) out GB pot.

- włosy wyłażą jej/mi garściami pot. her/my hair is falling out by the handful

- wziąć się w garść pot. (opanować emocje) to pull oneself together; (przezwyciężyć złe nawyki) to clean up one’s act

- weź się w garść! pull yourself together!; get a grip on yourself! pot.

- dręcząca wątpliwość a nagging a. gnawing doubt

- bez cienia wątpliwości without a. beyond a shadow of a doubt

- w razie wątpliwości if a. when in doubt, in case of doubt

- budzić wątpliwości to raise doubts, to be open to doubt

- mam wątpliwości co do jego uczciwości I have (my) doubts about his honesty

- mam wątpliwości, czy coś z tego wyjdzie I’m doubtful if a. whether anything will come of it

- mieć wątpliwości co do kogoś to have doubts a. misgivings about sb

- mieć poważne wątpliwości co do czegoś to have grave a. serious doubts about sth

- nie ma co do tego żadnych wątpliwości there is no doubt a. question about it, there are no two ways about it

- podawać coś w wątpliwość to cast a. throw doubt on sth [skuteczność, wiarygodność]; to (call into) question, to challenge [decyzję, autorytet]; to (call into) question, to query [zdolności]

- podawać w wątpliwość istnienie duszy to question a. doubt the existence of the soul

- rozwiać a. rozproszyć czyjeś wątpliwości to dispel a. clear up a. remove sb’s doubts

- wszystkie moje wątpliwości rozwiały się all my doubts were dispelled

- nie ulega wątpliwości, że jest winny there is no doubt that he is guilty, there is no doubt about his guilt

- jego zachowanie zrodziło w niej wątpliwości his behaviour sowed the seeds of doubt a. planted doubt in her mind

- zaczęły go dręczyć wątpliwości doubts began to plague him

- zaczęły pojawiać się wątpliwości doubts began to surface a. emerge

- wątpliwości nurtują/opadają kogoś sb is nagged/overcome by doubt

■ ponad wszelką wątpliwość [udowodnić, wykazać, ustalić] beyond (all) doubt, conclusively

- stwierdzono ponad wszelką wątpliwość, że… it has been established beyond doubt a. conclusively established that…

- winny ponad wszelką wątpliwość guilty beyond (all) reasonable doubt

- był uczciwy ponad wszelką wątpliwość he was absolutely honest

- wpaść do wody/rzeki to fall in(to) the water/river

- wpaść do dziury to fall down a hole

- wpaść pod stół to fall under the table

- wpaść w zaspę to fall in a snowdrift

- piłka wpadła do bramki the ball went into the goal

- wpadło mi coś do oka something’s got in(to) my eye

- wpadł do domu zdyszany he rushed into the house breathless

- ptak wpadł do pokoju a bird flew into the room

- wpaść w pułapkę a. zasadzkę to fall into a trap

- wpaść w czyjeś objęcia a. ramiona to throw oneself into sb’s arms

- do pokoju wpadł promyk słońca a ray of sunlight burst into the room

- samochód wpadł na drzewo the car ran into a tree

- wpaść pod samochód/pociąg to be a. get run over by a car/train

- samochód wpadł w poślizg the car went into a skid

- wpaść w tarapaty to get into trouble

- wpaść w nałóg to get addicted

- wpadać w długi to run into debt

- wpaść w wir pracy a. zajęć to be caught up in a whirl of work

- wpaść w rozpacz to fall into despair

- wpaść w zachwyt to go into raptures

- wpadać w panikę to panic, to fall into a panic

- wpaść w przesadę to exaggerate

- wpaść na dyskotekę/do pubu to stop by a disco/pub

- wpadnij do nas dziś wieczorem why don’t you drop in tonight?

- muszę jutro wpaść na chwilę do pracy I need to stop by the office for a while tomorrow

- może wpadnę do rodziców w sobotę maybe I’ll drop in on my parents on Saturday

- wpadł na podawaniu ściągawki koledze he was caught passing a crib to a classmate

- wpadł na gorącym uczynku he was caught red-handed

- może wpadnie nam jeszcze jakiś projekt maybe some more work will turn up

- w tym miesiącu wpadnie mi trochę grosza I have some extra money coming in this month

■ co w ręce wpadnie whatever one could lay one’s hands on

- wpaść na pomysł to hit on an idea, to come up with an idea

- wpaść w chorobę to fall ill

- wpaść z jednej ostateczności w drugą to go from one extreme to the other a. to another